Bị thiêu sống - Kỳ 8: Nhân chứng sống

Bị thiêu sống - Kỳ 8: Nhân chứng sống
TT - Tôi có dịp gặp những cô gái đến từ các nước xa xôi, giống như tôi. Người ta phải giấu họ.

Có những cô gái đã trốn thoát nhưng lại bị bắt lại ở nước ngoài và phải chết. Tôi không gặp người phụ nữ nào bị thiêu sống, vì không ai trong số đó còn sống.

Tôi vẫn phải luôn ẩn mình, tôi không thể nói tên và để lộ khuôn mặt. Tôi chỉ có thể lên tiếng, đó là vũ khí duy nhất mà tôi có.

Chị Jacqueline đề nghị tôi đứng ra làm chứng. Tôi nợ chị một cuộc đời và chị cùng Tổ chức Surgir cần có một nhân chứng sống để lay động công chúng trước tội ác vì danh dự.

Ngồi trên bục gỗ, trước những người phụ nữ xa lạ, một chiếc bàn nhỏ có đặt micro với Jacqueline bên cạnh, tôi kể lại câu chuyện của tôi. Cử tọa đặt câu hỏi: "Tại sao bà lại bị người ấy thiêu sống? Bà đã làm điều gì sai trái phải không? Hắn đã thiêu sống bà chỉ vì bà đã nói chuyện với một người đàn ông ư?...". Một phụ nữ ngồi dưới đứng lên: "Souad, khuôn mặt chị rất đẹp, tôi không thấy có vết sẹo nào cả?".

"Thưa bà, tôi biết thế nào bà cũng sẽ hỏi câu ấy, tôi đã sẵn sàng trả lời. Tôi sẽ cho bà nhìn thấy những vết sẹo của tôi", tôi đáp. Tôi đứng lên, trước mặt tất cả mọi người và tôi cởi áo khoác. Ở trong tôi mặc một chiếc áo rộng cổ và ngắn tay. Tôi cho mọi người xem hai cánh tay và phần lưng. Và người phụ nữ ấy bật khóc. Một vài người đàn ông đang có mặt trở nên lúng túng.

Lúc cho cử tọa xem những vết sẹo ấy, tôi có cảm tưởng mình là một loại quái thú được đem trưng bày trong hội chợ. Nhưng tôi không cảm thấy khó chịu, tôi phải cho họ hiểu: tôi là một nhân chứng sống. Những tội ác bảo toàn danh dự không chỉ có ở Jordan hay Cisjordanie mà còn ở khắp vùng Trung Đông, Ấn Độ, Pakistan... Rất ít nạn nhân may mắn thoát chết. Khi nói về cuộc đời bất hạnh của chính mình, thỉnh thoảng tôi loay hoay mãi không tìm được từ để diễn tả cho thật chính xác, nhưng khi nói về số phận của những người khác, tôi lại sôi nổi hẳn lên, thao thao một mạch không ai ngăn lại được:

"Thưa ông, người phụ nữ ở đó không có cuộc sống. Nhiều cô gái bị đánh đập, bị ngược đãi, bị siết cổ, bị thiêu sống. Đối với chúng tôi, đó là chuyện hết sức bình thường. Mẹ tôi đã định đầu độc tôi để "hoàn tất" công việc của anh rể tôi và đối với bà như thế là bình thường, nó đã trở thành một phần tất yếu trong cuộc sống của bà. Đó là chuyện bình thường đối với chúng tôi, những người phụ nữ. Những con bò cái hay đàn cừu, như cha tôi thường nói, còn được coi trọng hơn phụ nữ. Nếu không muốn chết thì phải im miệng, phục tùng, cúi mình chịu nhục, phải còn trinh khi về nhà chồng và phải sinh được con trai.

Trước đây, nếu như tôi không gặp người đàn ông đó thì cuộc đời tôi có lẽ cũng như vậy. Các con tôi có lẽ sẽ giống như tôi và cháu chắt tôi sau này có lẽ sẽ giống các con tôi. Nếu như tôi còn sống ở đó, có lẽ tôi đã trở nên bình thường, như mẹ tôi, người đã từng bóp chết những đứa con mình rứt ruột đẻ ra. Có thể tôi sẽ giết con gái tôi, có thể tôi sẽ để cho người ta thiêu sống nó. Điều may mắn lớn nhất của những đứa con gái là không được sinh ra!...

Và nếu có ai đó xuất hiện trong một ngôi làng, trong một thôn xóm, để ngăn không cho họ giết hại người khác, dù người ấy có mang theo một khẩu tiểu liên đi nữa, nhưng nếu chỉ đi một mình, họ sẽ bị mười người bao vây, nếu đi mười người, chúng sẽ kéo đến cả trăm. Nếu có vị quan tòa nào kết án một tên giết người vì danh dự, xem hắn như một kẻ giết người tầm thường, thì vị quan tòa ấy sẽ không bao giờ có thể đi ra phố, ông ta sẽ không bao giờ sống trong làng được nữa, ông ta phải bỏ trốn vì xấu hổ, vì đã trừng phạt một anh hùng...".

Jacqueline và Tổ chức Surgir

Hôm nay và trong những năm sắp tới, vai trò của tôi là tiếp tục giúp đỡ những cô gái như Souad. Công việc sẽ còn dài, phức tạp, cam go và cần phải có tiền, bao giờ cũng vậy. Tổ chức của chúng tôi có tên Surgir bởi vì phải xông lên kịp lúc để giúp những phụ nữ ấy thoát chết. Chúng tôi làm việc ở bất cứ nơi nào trên thế giới, ở Afghanistan, cũng như ở Morocco hay Tchad.

Ở khắp những nơi chúng tôi có thể can thiệp khẩn cấp, một sự khẩn cấp được tiến hành chậm chạp. Người ta thông báo hằng năm có hơn 6.000 trường hợp giết người vì danh dự và đằng sau con số này còn ẩn giấu biết bao vụ tự tử, tai nạn... không được thống kê.

Ở Jordan - và đây chỉ là một ví dụ - cũng như ở phần lớn các nước khác, có một đạo luật qui định rằng bất cứ vụ giết người nào liên quan đến tội ác vì lợi ích chung sẽ bị phạt tù. Nhưng bên cạnh đạo luật đó, hai điều khoản nhỏ 97 và 98 chỉ rõ rằng các quan tòa sẽ khoan dung đối với những kẻ giết người vì danh dự. Án phạt thường từ 6 tháng đến 2 năm tù giam. Những kẻ bị phạt tù, nhiều khi còn được xem là anh hùng, thường không phải ngồi tù đến hết hạn. Nhiều liên đoàn luật sư địa phương đang đấu tranh đòi sửa đổi những điều khoản đó.

Chúng tôi làm việc với những hội phụ nữ địa phương từ nhiều năm nay, họ đã xây dựng những chương trình phòng chống bạo lực và bảo vệ những phụ nữ nạn nhân của bạo hành trong đất nước họ. Từng bước từng bước, mọi việc đã tiến triển. Phụ nữ Iran đã đạt được tiến bộ trong lĩnh vực quyền công dân. Phụ nữ Trung Đông đã biết đến sự tồn tại của những đạo luật có liên quan đến nữ giới và đem lại cho họ quyền lợi. Các nghị viện đã bị tác động, một vài đạo luật đã được sửa đổi.

Dần dần các nhà chức trách cũng thừa nhận đó là tội ác. Ở Trung Đông, ngành pháp y của nhiều nước đã cung cấp thông tin về số lượng các trường hợp thu thập được, và các hiệp hội địa phương điều tra về những trường hợp bạo hành, nghiên cứu những lý do lịch sử và hiện tại khiến người ta mãi duy trì những hủ tục đó. Dù ở Pakistan, nước có số nạn nhân đông nhất, hay Trung Đông hay Thổ Nhĩ Kỳ, điều quan trọng là phải đẩy lùi những tập tục đã được truyền lại một cách mù quáng đó.

Cách đây không lâu, những nhà cầm quyền đã công khai bày tỏ ý kiến về những tội ác ấy, cho rằng "đó không phải là tội ác bảo toàn danh dự mà là sự ô danh". Các giáo sĩ Hồi giáo và Thiên Chúa giáo cũng luôn nói rằng "tội ác bảo toàn danh dự" là khái niệm hoàn toàn xa lạ với Kinh Coran và Kinh Thánh. Chúng tôi không bao giờ nản lòng hay nhụt chí. Tổ chức Surgir có thói quen đi gõ cửa tất cả các ngôi nhà, mặc cho có bị xua đuổi. Nhưng đôi khi chúng tôi cũng đạt được kết quả tốt.

Một cuốn sách

Một hôm Jacqueline bảo tôi:

- Em sẽ làm được một việc có ích cho nhiều người phụ nữ khác nếu chúng ta viết một quyển sách kể về cuộc đời của em.

- Một quyển sách? Nhưng em chỉ mới biết viết thôi.

- Nhưng em nói được...

Tôi không biết rằng người ta có thể "nói" ra một quyển sách...